Radioactiviteit en ioniserende straling

Alles om ons heen is in zekere mate radioactief. Radioactiviteit is een volkomen natuurlijk verschijnsel. Zelfs ons lichaam is licht radioactief. De mens heeft het verschijnsel van de radioactiviteit dus niet "uitgevonden", maar rond de vorige eeuwwisseling door observatie "ontdekt". Sedertdien heeft de mens ook kunstmatig radioactieve stoffen geproduceerd en voor diverse doeleinden gebruikt, meestal vredelievende, maar helaas ook vernietigende.
Om onderscheid te maken tussen straling uitgezonden door radioactieve stoffen en andere vormen van straling, zoals bijvoorbeeld licht en warmte, wordt de door radioactieve stoffen uitgezonden straling ioniserende straling genoemd. Deze straling heeft zijn naam te danken aan het feit dat ze ionisaties in materialen veroorzaakt.

Ionisatie wil zeggen dat de straling zoveel energie aan een elektron van een atoom overdraagt, dat het elektron uit het atoom loskomt. Er blijft vervolgens een atoom over dat één elektron te weinig heeft. Een dergelijk atoom is geïoniseerd.

Aangezien röntgenstraling ook ionisaties veroorzaakt, hoort deze stralingssoort eveneens bij de groep van ioniserende straling.